lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 


Search:



The Web

Rediff








rhi¡j hp„Q_
NyS>fps A¡Vy$T¡X
qfqX$a õ`¡íeg
Adv$phpv$ õ`¡rieg
fpS>L$p¡V$ kdpQpf
kyfs rhi¡ ÅZhp S>¡hy„
kdpQpfp¡dp„ L$ÃR>
NTg f¡X$u-f¡L$_f
Apep„ b^p Ap¡gfpBV$ R>¡!
õV$p¡fuV$pBd
`l¡gy„ kyM
dyhuV$pBd
TV$`V$ fkp¡C
c|L„$`rhi¡j
r\e¡V$f
lpõef„N
Anfp
kprlÐek„N
NyS>fps_u sfk
dps©h„v$_p
L$p¡grdõV
k¡¼k L$p¡_®f
^„^p`pZu
qfqX$a X$pefu
dygpL$ps
Æhk©rô$



lp¡d`¡S> > h^y kdpQpfp¡ > q¾$L¡$V$

cpfscfdp„ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du_p¡ fpaX$p¡

9 d¡, 2003

L¡$L$u v|$^hpgp

L$p¡C `Z âL$pf_u fdsdp„ õ\pr_L$ õ`^p®Ap¡ S> `pepê$` NZpsu lp¡e R>¡ A_¡ s¡_¡ gu^¡ S> õ\pr_L$ õ`^p®Ap¡dp„ S>¡V$gu fkpL$ku h^y A¡V$gu S> h^y i¼esp NyZhp_ M¡gpX$uAp¡_u âL$pidp„ Aphhp_u fl¡ R>¡.

q¾$L¡$V$_u hps L$fuA¡ sp¡ fZÆ V²$p¡au, vy$gu` V²$p¡au, v¡$h^f V²$p¡au, rhëk V²$p¡au D`fp„s A_¡L$ Sy>r_ef õ`^p®Ap¡_y„ cpfsdp„ rhi¡j dlÒh R>¡, `f„sy A¡L$ kde A¡hp¡ `Z lsp¡ L¡$ Äepf¡ eyr_hrk®V$u q¾$L¡$V$ õ`^p®Ap¡_y„ A_¡fy„ dlÒh lsy„ A_¡ Aphu õ`^p®Ap¡dp„\u `Z A_¡L$ NyZhp_ q¾$L¡$V$fp¡ cpfs hsu fçep.

buÅ A\®dp„ L$luA¡ sp¡ õL|$gdp„\u L$p¡g¡S>dp„ A_¡ s¡ v$frdep_ Sy>r_ef s¡d S> rkr_ef fpô²$ue õ`^p®Ap¡dp„ kpsÐe`|Z® v¡$Mph L$ep® bpv$ S> cpfsue V¡$õV$ V$uddp„ S>¡ s¡ q¾$L¡$V$f õ\p_ d¡mh¡ R>¡.

`f„sy L$fyZ lL$uL$s A¡ R>¡ L¡$ cpfscfdp„ õL|$g s¡d S> eyr_hrk®V$u q¾$L¡$V$_y„ ^p¡fZ qv$_ârsqv$_ bNX$sy„ S> füy„ R>¡ A_¡ kp\p¡kp\ AphL$pf`pÓ bpbs A¡ R>¡ L¡$ A_¡L$ AN°Zu v¡$ip¡_u dpaL$ S> cpfsdp„ `Z q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$duAp¡_¡ dlÒh Ap`hpdp„ Aphu füy„ R>¡.

`f„sy S>¡ k„¿epdp„ cpfsdp„ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$duAp¡_p¡ A¡L$pA¡L$ S> fpaX$p¡ apV$ép¡ R>¡ s¡ kpQ¡ S> Apòe®S>_L$ R>¡.

_ÆL$_p S> c|sL$pm_u Å¡ hps L$fuA¡ sp¡ L¡$V$gp„L$ il¡fp¡_u õL|$gp¡dp„ `Z AÛs_ L$p¡tQN_u ìehõ\p_p¡ gpc Apipõ`v$ eyhp_p¡A¡ gu^p¡ S> R>¡.

dy„bC_p ipfv$pîd rhÛpd„qv$fdp„\u s¢Xy$gL$f A_¡ L$p„bgu ê$`¡ cpfs_¡ b¡ NyZhp_ q¾$L¡$V$fp¡ dþep.

qv$ëlu_u cpfsue õL|$gdp„ Öp¡ZpQpe® A¡hp¡X®$ rhS>¡sp L$p¡Q NyfQfZtkl¡ Av$çe dl¡_s_p k\hpf¡ dr_Þv$ftkl A_¡ NyfifZtkl S>¡hp q¾$L¡$V$fp¡ cpfs_¡ c¡V$ ^ep® lsp.

AS>e ÅX¡$Å `Z Ap õL|$gdp„ S> cZ¡gp¡. qv$ëlu_u `uÆX$uA¡hu L$p¡g¡S>¡ õh. fdZ gpçbp, d_p¡S> âcpL$f, AS>e idp®, k„Æh idp® s¡d S> Asyg hpk_ S>¡hp A_¡L$ q¾$L¡$V$fp¡ `¡v$p L$ep® R>¡.

A¡L$ kde A¡hp¡ lsp¡ L¡$ Äepf¡ õL|$g L¡$ L$p¡g¡S>_p¡ rhÛp\} `p¡sp_u ipmp L¡$ L$p¡g¡S>dp„ fdhp D`fp„s õ\pr_L$ q¾$L¡$V$ ¼gbp¡ hsu fdsp¡ s¡d S> ¼gb_p L$p¡Q `pk¡ V¡$[¼_L$g op_ d¡mhsp¡, `f„sy lh¡ sp¡ kde bv$gpC Q|¼ep¡ R>¡.

ApS>L$pg sp¡ õL|$g_p q¾$L¡$V$f¡ rhi¡j V²¡$t_N k¡ÞV$f L¡$ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$dudp„ L$p¡tQN g¡hy„ ÅZ¡ Ar_hpe® b_u Ney„ R>¡, L$pfZ L¡$ ApS>L$pg sp¡ A_¡L$ ¼gbp¡ `pk¡ õsfue q¾$L¡$V$ L$p¡Q lp¡sp S> _\u S>¡_¡ L$pfZ¡ dpspr`sp `p¡sp_p bpmL$_¡ KQp õsf¡ `lp¢QpX$hp_u gpgkpdp„ AZOX$ A¡L¡$X¡$du L¡$ A_r^L©$s L$p¡Q `pk¡ gMg|V$ MQ® \sp¡ lp¡hp R>sp„ dp¡L$gsp„ MQL$psp„ _\u.

b^u S> A¡L¡$X¡$duAp¡hpmpAp¡ bp¡Nk L¡$ AZOX$ lp¡sp _\u. cpfscfdp„ A_¡L$ c|s`|h® V¡$õV$ q¾$L¡$V$fp¡ s¡d S> â\d î¡Zu_p q¾$L¡$V$fp¡ `Z `p¡s`p¡sp_p„ il¡fp¡dp„ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$duAp¡ Qgph¡ S> R>¡ A_¡ A\pL$ âepkp¡ `Z L$f¡ R>¡.

Ap D`fp„s õ`p¡V¹®$k Ap¡\p¡qfV$u Ap¡a B[ÞX$ep `Z cpfscfdp„ A_¡L$ õ\mp¡A¡ L$p¡tQN k¡ÞV$fp¡ Qgph¡ R>¡ S>¡_u gp¡L$râesp A¡ L$pfZ¡ R>¡ L¡$ Aphp„ k¡ÞV$fp¡dp„ dpd|gu au gC_¡ DÑd L$p¡tQN Ap`hpdp„ Aph¡ R>¡.

qv$ëlu_u hps L$fuA¡ sp¡ S>hplfgpg _l¡fy õV¡$qX$ed s¡d S> _¡i_g õV¡$qX$ed Mps¡ A¡kA¡ApB_p„ L$p¡tQN k¡ÞV$fp¡ Qpg¡ R>¡.

Ap D`fp„s c|s`|h® kyL$p_u b¡v$u `Z D_pmy h¡L¡$i_dp„ "b¡v$u L$p¡tQN V²$õV$' l¡W$m bpmL$_¡ L¡$mh¡ R>¡.

Ns kuT_dp„ b¡v$uA¡ A_¡L$ Apipõ`v$ M¡gpX$uAp¡ kp\¡ HÁg¡ÞX$ s¡dS> eyA¡B_p¡ âhpk `Z L$f¡gp¡ S>¡\u bpmL$p¡_¡ Ah_hp¡ A_ych dmu iL¡$.

cpfs_p S> A¡L$ AÞe Ap¡gfpDÞX$f dv$_gpg idp® `Z qv$ëlu_p qkfuap¡V®$dp„ L$p¡tQN k¡ÞV$f Qgph¡ R>¡.

s¡_u `pk¡ sp¡ TX$`u v$X$pAp¡ s¡d S> [õ`_ v$X$pAp¡ _pMsy„ "bp¡gp' _pd_y„ rhv¡$iu diu_ `Z R>¡ S>¡_¡ L$pfZ¡ b¡V$^fp¡_¡ ky„v$f Aæepk L$fhp_u sL$ kp„`X¡$ R>¡.

A¡L$ AÞe c|s`|h® V¡$õV$ q¾$L¡$V$f NyfifZtkl `Z qv$ëlu_p L¡$V$gpL$ fZÆ q¾$L¡$V$fp¡_p klL$pf\u kpL¡$s Mps¡ op_cpfsu õL|$gdp„ L$p¡tQN Ap`¡ R>¡.

gpg Adf_p\_p¡ `yÓ fprS>Þv$f `Z d\yfp fp¡X$ Mps¡_u qv$ëlu `[ågL$ õL|$gdp„ L$p¡tQN k¡ÞV$f Qgph¡ R>¡.

qv$ëlu_p S> hk„srhlpf Mps¡ ip„rs q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du `Z M|b hMZpC R>¡. s¡dp„e Ap k¡ÞV$f_u q¾$L¡$V$ q`Q_u rhðcfdp„ hplhpl \C R>¡.

h_-X¡$ rhðL$` õ`^p®dp„ l¡V¹$qV²$L$ g¡_pf â\d Np¡g„v$pS> Q¡s_ idp® `Z gpS>`s_Nf_u Mpgkp õL|$gdp„ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du kamsp`|h®L$ Qgphu füp¡ R>¡.

s¡_u Dv$pfsp A¡ R>¡ L¡$ s¡ Apr\®L$ k„L$X$pdZ A_ychsp„ Ly$Vy„$bp¡_p„ Apipõ`v$ bpmL$p¡_¡ rh_pd|ëe¡ L$p¡tQN Ap`¡ R>¡.

dy„bC_u hps L$fuA¡ sp¡ rihpÆ `pL®$_¡ dy„bC q¾$L¡$V$_y„ kp¥\u dp¡Vy„$ L$p¡tQN k¡ÞV$f NZhpdp„ Aph¡ R>¡. Ðep„ Qpf-Qpf q¾$L¡$V$ k¡ÞV$fp¡ A¡L$kp\¡ Qpg¡ R>¡.

fdpL$p„s ApQf¡L$f `Z A¡L$ h¡mp Al] S> k¡hp Ap`sp lsp. s¢Xy$gL$f, Apd°¡ s¡d S> L$p„bguA¡ cg¡ õL|$g q¾$L¡$V$dp„ NyZhÑp bsph¡gu, `f„sy s¡Ap¡_u ârscp_¡ rhL$kphhp rihpÆ `pL®$ k¡ÞV$f_p¡ S> tklapmp¡ füp¡ R>¡.

ArS>s ApNfL$f A_¡ Adp¡g dTydv$pf `Z rihpÆ `pL®$_u S v¡$Z R>¡.

R>¡ëgp„ L¡$V$gp„L$ hjp£\u h¢NkfL$f Üpfp Qgphhpdp„ Aphsu A¡ëa h¢NkfL$f A¡L¡$X¡$duA¡ `Z M|b _pd_p d¡mhu R>¡.

QQ®N¡V$_p Ap¡hg d¡v$p_ `f Qpgsu Ap A¡L¡$X$¡du A¡ëa gyqb°L$ÞV¡$ `yfõL©$s L$fu R>¡ A_¡ c|s`|h® cpfsue kyL$p_u h¢NkfL$f¡ ky„v$f q`Q A_¡ A\pL$ `qfîd_p k\hpf¡ dy„bC_¡ A_¡L$ NyZhp_ q¾$L¡$V$fp¡ c¡V$ ^ep® R>¡.

Ap A¡L¡$X¡$dudp„ A¡L$pN°sp Åmhhp dpV¡$ hjp£ `|h£ h¢NuA¡ dy„bC q¾$L¡$V$ A¡kp¡rkA¡i__u `k„v$Nu krdrsdp„ `Z fpÆ_pdy„ Ap`u v$u^¡gy„.

R>sp„ M¡v$S>_L$ lL$uL$s sp¡ A¡ R>¡ L¡$ Y$Ngpb„^ V¡$õV$ q¾$L¡$V$fp¡ ^fphsp dy„bCdp„\u Ap„Nmu_p h¡Y¡$ NZu iL$pe A¡V$gp S> q¾$L¡$V$fp¡ `pk¡ _heyhp_p¡_¡ spgud Ap`hp_p¡ kde R>¡.

1997-98_p¡ ku.L¡$. _peXy$ A¡hp¡X®$ Æs_pf c|s`|h® kyL$p_u `p¡gu DdfuNf¡ _p_L$X$u L$p¡tQN `y[õsL$p A„Ns MQ£ R>`phu_¡ S>ê$qfepsd„v$p¡_¡ rh_pd|ëe¡ hl¢Qu âi„k_ue L$pe® L$ey¯ R>¡.

\p¡X$p„ hjp£ `|h£ dy„bC q¾$L¡$V$ A¡kp¡rkA¡i_¡ A_¡ dasgpg¡ k„ey¼s L$p¡tQN k¡ÞV$f iê$ L$f¡gy„ S>¡dp„ TX$`u Np¡g„v$pS> ä¡ÞL$ V$pek_ `Z Aphsp lsp.

ArS>s ApNfL$f¡ M¡gpX$uê$`¡ A_¡ bgrhÞv$ftkl k„^yA¡ L$p¡Qê$`¡ Ap k¡ÞV$fdp„\u S> `qf`¼hsp d¡mh¡gu.

khp®r^L$ vy$:Mv$ bpbs sp¡ A¡ R>¡ L¡$ dlpfpô²$ kfL$pf sfa\u hp„v$fp Mps¡ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du iê$ L$fhp dpV¡$ c|s`|h® kyL$p_u NphkL$f_¡ L$fp¡X$p¡ ê$r`ep_u S>du_ dasdp„ apmhhpdp„ Aphu, R>sp„ ^„^pv$pfu ArcNd ^fphsp NphkL$f¡ ep¡Áe õ`p¡Þkff dmsp¡ _\u, A¡hp blp_p l¡W$m A¡L¡$X¡$du iê$ S> L$fu _\u!

R>¡ëgp„ L¡$V$gp„L$ hjp£dp„ fpô²$ue õsf¡ `Z dy„bC_y„ âcyÐh OV$éy„ R>¡. s¡dp„_p A¡L$ L$pfZ sfuL¡$ dy„bC [õ\s c|s`|h® M¡gpX$uAp¡_u eyhp_ q¾$L¡$V$fp¡_¡ L$p¡tQN L¡$ dpN®v$i®_ Ap`hp_u AfyrQ_¡ NZphu iL$pe.

Q¡Þ_C (dÖpk)_u hps L$fuA¡ sp¡ Ðep„ A¡d.Apf.A¡a. L„$`_u Üpfp `yfõL©$s dpÓ TX$`u Np¡g„v$pÅ¡ dpV¡$_u A¡L¡$X¡$du Qgphhpdp„ Aph¡ R>¡. Äep„ cpfsue q¾$L¡$V$ L„$V²$p¡g bp¡X®$ A\hp sp¡ S>¡ s¡ fpÄe_p q¾$L¡$V$ A¡kp¡rkA¡i_ Üpfp S> M¡gpX$u_¡ âh¡i Ap`hpdp„ Aph¡ R>¡.

c|s`|h® L$p„Npfy TX$`u Np¡g„v$pS> X¡$r_k gugu Ap A¡L¡$X¡$du_u hj®dp„ 3-4 hMs dygpL$ps gC_¡ eyhp_p¡_¡ dpN®v$i®_ Ap`¡ R>¡.

S>¡a \p¡dk_ A_¡ N°¡N Q¡`g `Z Al] k¡hp Ap`u Q|¼ep R>¡. cpfs_p¡ c|s`|h® Ap¡`t_N Np¡g„v$pS> V$u.A¡. i¡Mf Ap L¡$ç`_p¡ B_QpS>® R>¡.

îug„L$p_p QtdX$p hpk A_¡ rh¾$dtkO¡A¡ `Z Al] spgud gu^¡gu.

dÖpk_p¡ dlp_ [õ`_f hu.hu. Ly$dpf [õ`_fp¡_¡ rhi¡j L$p¡tQN Ap`¡ R>¡.

b¢Ngp¡fdp„ rb°S>¡i `V¡$g A_¡ B[çsepT Aldv$ k„ey¼sê$`¡ iê$Apsdp„ A_¡ lpgdp„ AgN L$p¡tQN k¡ÞV$fp¡ Qgph¡ R>¡.

b„Npm_u hps L$fuA¡ sp¡ rhL¡$V$L$u`f kçbf_ b¡_fÆ s¡d S> AfyZ gpg¡ `Z L$p¡tQN n¡Ó¡ \p¡X$u k¡hp Ap`¡gu.

hX$p¡v$fpdp„ A„iydp_ NpeL$hpX$ A_¡ qL$fZ dp¡f¡ `Z q¾$L¡$V$ A¡L¡$X$¡du_p k\hpf¡ k¡hp Ap`¡ R>¡.

afuv$pbpv$_p _plftkl õV¡$qX$eddp„ lqfepZp_p¡ kfL$pf sghpf rh_pd|ëe¡ L$p¡tQN k¡ÞV$f Qgph¡ R>¡.

rhL¡$V$L$u`f rhS>e epv$h `Z afuv$pbpv$dp„ S> L$p¡tQN k¡ÞV$f Qgph¡ R>¡. NpqTepbpv$dp„ d_p¡S> âcpL$f¡ `Z Aphy„ k¡ÞV$f iê$ L$f¡gy„.

S>¡ k„¿epdp„ cpfscfdp„ q¾$L¡$V$ L$p¡tQN k¡ÞV$fp¡ L¡$ A¡L¡$X¡$duAp¡_p¡ fpaX$p¡ apV$ép¡ R>¡ s¡ S> bsph¡ R>¡ L¡$ Apdp„_p dp¡V$p cpN_p q¾$L¡$V$fp¡A¡ dpÓ A_¡ dpÓ ^_ d¡mhhp_p DØ¡i\u S> Ap n¡Ódp„ T„`gpìey„ R>¡.

M¡v$_u hps sp¡ A¡ R>¡ L¡$ cpfscf_u A¡L$`Z A¡L¡$X¡$du kp\¡ cpfsue q¾$L¡$V$ L„$V²$p¡g bp¡X®$_y„ _pd Å¡X$pe¡gy„ _\u.

L$Zp®V$L$ s¡d S> b„Npm q¾$L¡$V$ A¡kp¡rkA¡i_¡ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du õ\p`hp bpbs¡ AphL$pfZue âepkp¡ Apv$ep® R>¡, `f„sy q¾$L¡$V$ bp¡X£$ NyZhp_ M¡gpX$uAp¡_¡ ip¡^u L$pY$hp_u S>hpbv$pfu ep¡Áe fus¡ q_cphu _\u A¡ bpbs õhuL$pfhu S> `X$i¡.

Ap¡õV²¡$rgep_u A¡X$ug¡X$ q¾$L¡$V$ A¡L¡$X¡$du_u sp¡g¡ Aphu iL¡$ A¡hu A¡L¡$e A¡L¡$X¡$du cpfsdp„ _\u A¡ Ap`Ï„ L$d_kub R>¡.

c|s`|h® q¾$L¡$V$fp¡ c¡Np \C_¡ k¡hp L$fhp_u cph_p kp\¡ cpfsue q¾$L¡$V$ bp¡X®$_p klL$pf\u Äep„ ky^u r_erds`Z¡ Qpg_pfy„ q¾$L¡$V$ L$p¡tQN k¡ÞV$f _rl Qgph¡ Ðep„ ky^u cpfsue q¾$L¡$V$_p DÄÄhm cprh_u Apip ^|„^mu S> cpki¡_¡?

Ap `Z hp„Qp¡
h¡L¡$$i_dp„ rbgpX$u_p„ V$p¡`_u S>¡d awV$u _uL$msp q¾$L¡$V$ L¡ç`p¡\u Q¡sÅ¡
kp¥fpô²$ : q¾$L¡$V$ L¡$ç`_p¡ L$dpg_p¡ ¾¡$T



sdpfp dpV¡$

rdÓ_¡ dp¡L$gp¡

kfm râÞV$

Ap`_p¡ Arcâpe







lp¡d`¡S> 
 kv$pL$pm NyS>fps 
 Ap„ep„ b^p... 
 õV$p¡fuV$pBd 
 `l¡gy„ kyM 
 TV$`V$ fkp¡C 
 dps©h„v$_p 
 dyhuV$pBd 
 dygpL$ps 
 qfqX$a õ`¡íeg 
© 2003 rediff.com India Limited. All Rights Reserved.